اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
بحث در مورد مذهب مالک بود، عرض شد زندگی مالک به چه شکل گذشت؟ وضعیت علم‌آموزی ایشان، دیدگاه‌ها و حیات سیاسی مالک، الآن می‌خواهیم به اساتید مالک اشاره کنیم؛ مالک از اساتید بزرگی استفاده کرده که هر کدام در تربیت علمی مالک مؤثر بودند، ما به بعضی از اینها اشاره می‌کنیم.
یکی ابن هرمز است که متوفای 117 است در واقع مالک نزدیک به هفت سال از خرمن علمی او استفاده می‌کند و در آن زمانی که پیش جناب ابن هرمز بود سراغ معلم و استاد دیگری نمی...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
یکی دیگر از منابع فقهی مذهب حنفی قیاس است، همان طور که می‌دانید قیاس از نظر ساختار علمی همان شکل تکامل یافته رأی و اجتهاد است، چون قیاس قبل از ابوحنیفه هم بوده اما ابوحنیفه آن را تکامل داده و قلمرویش را توسعه داده، از این باب نمی‌توانیم بگوئیم ابو حنیفه مؤسس قیاس بوده، نه! قیاس وجود داشته و تکامل یافته رأی هم هست، به این جهت که بهر حال مذهب حنفی احساس کرد که برای احکام وقایع نوین باید روی علل احکام متمرکز بشود، آن علل را که به دست...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
بحث در مذهب حنفی بود؛ ابتداءً زندگینامه سیاسی، علمی و فرهنگی ابوحنیفه را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و زندگی سیاسی‌شان هم مورد بحث قرار گرفت، در ادامه آن بحث رابطه ابو حنیفه با حکام را داریم.
جناب ابو حنیفه علویان و اهل‌بیت را سزاوارتر از عباسی‌ها به حکومت می‌دانست و یک نوع تمایلی هم به علوی‌ها داشت و حتی علاقه خودش را در این زمینه مخفی نمی‌کرد، لذا می‌بینیم فقط نه در زمان عباسی‌ها و حتی در زمان مروان حکم هم قیام زید بن علی را...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
در ادامه بحث مذهب شیعه، رسیدیم به منابع علوم اهل‌بیت علیهم السلام. بیان کردیم ائمه اطهار مرجع علمی برای کل امت اسلامی هستند و برای همه فرق منبع هستند و ائمه اهل‌بیت به جای پیامبر گرامی اسلام مرکز و ملجأیی هستند برای پاسخگویی به احکام دین، تفسیر شریعت و هدایت انسان‌ها. حالا این سؤال مطرح می‌شود که منابع علم اهل‌بیت از کجاست؟ آیا اهل‌بیت پیش کسی درست خواندند؟ در جایی مطالعه داشتند؟ چطور این علوم را به دست آوردند؟
اولین...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
ما در مورد تعداد فرقه‌های شیعه همان دیدگاه علامه طباطبائی را پذیرفتیم و عرض کردیم شیعه به طور صحیح بر سه قسمت است، زیدیه که پیروان زید شهید که فرزند امام سجاد بوده را تشکیل می‌دهند اینها زید را پنجمین امام از اهل‌بیت می‌دانند چون زید در سال 121 بر علیه هشام بن عبدالملک قیام می‌کند و افرادی با او بیعت می‌کنند اما در جنگ با هشام در شهر کوفه به شهادت می‌رسد و بعد از آن هم فرزندش یحیی بن زید بر ضد ولید بن زید که خلیفه اموی بوده قیام می...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
بحث در ادامه مباحث مذاهب، رسیدیم به معرفی مذاهب اسلامی و اینکه مذاهب اسلامی چه خصوصیاتی دارند و تاریخ پیدایش‌شان چیست؟ ابتداءً مذهب شیعه را معرفی می‌کنیم به خاطر اینکه مذهب شیعه از نظر تاریخی متقدم بر سایر مذاهب است.
ما باید در هر مذهبی مؤسس مذهب را معرفی کنیم، آراء اعتقادی، منهج و روش فقهی، مشاهیر و بزرگان مذاهب، معرفی مهم‌ترین کتب این مذهب و توضیح اصطلاحات رایج این مذهب را معرفی کنیم.
اینکه شیعه را مقدم می‌کنیم به خاطر...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
عرض شد در عصر تابعین اتفاقاتی افتاد و مدارسی شکل گرفت، مدرسه اهل حدیث، مدرسه اهل رأی، مدرسه شیعه، در جلسه گذشته بحث مدرسه اهل حدیث را بیان کردیم اما الآن مدرسه اهل رأی را داریم، منظور از رأی این است که انسان از راه ظنی و اعمال نظر در جایی که نصی وارد نشده به یک حکم شرعی برسد. وقتی گفته می‌شود اهل رأی یعنی کسانی که در تبیین احکام شرعی زیاد به رأی و قیاس عمل می‌کردند. البته استناد به کتاب و سنت هم داشتند ولی زیاد اهل رأی و قیاس بودند...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
در ادامه بحث مذاهب فقهی عرض شد در عصر صحابه قرآن تدوین شد و دیدگاهی هست که گفته می‌شود نخستین کسی که بعد از وفات رسول خدا اقدام به جمع‌آوری قرآن کرد در یک مصحف، حضرت علی بود. شاهدش هم روایتی است که پیامبر گرامی اسلام فرمود یا علی القرآن خلف فراشه فی الصحف و الحریر و القراطیس فخذوه و اجمعوه و لا تضیّعوه، پیامبر اکرم به امیرالمؤمنین فرمود ای علی پشت بستر من در صحیفه‌ها و حریر و کاغذها قرآن هست آن را بگیرید جمع کنید و ضایع نکنید. امام...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
گفتیم تاریخ اهل‌سنت و مذاهب پنج دوره داشته، دوره اول عصر پیامبر گرامی اسلام است، عصر دوم عصر صحابه، سوم عصر تابعین، چهارم عصر پیدایی مذاهب فقهی و پنجم هم عصر جمود و تقلید است.
در جلسه گذشته اشاره کردیم که فقه در عصر رسالت که آغازش از بعثت پیامبر گرامی اسلام تا سال یازدهم هجری است که زمان وفات پیامبر گرامی اسلام است، این دوره 23 سال طول می‌کشد و پیامبر گرامی اسلام دین را کامل می‌کنند در این مدت، یعنی کلیات دین را اعم از عقاید،...
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
بحث ما در مذاهب فقهی است، ابتدا لازم است این مسئله را مطرح کنیم که شناخت مذاهب امروزه یک بحث بسیار اساسی و ضروری است، به این جهت که مذاهب امروزه در جهان منشأ اثر هستند و تحولات اجتماعی خاصی به آنها گره خورده و نقش‌آفرینی دارند و آن اینست که تأثیر اجتماعی این مذاهب انکار ناپذیر است. بر این اساس شناخت مذاهب، مؤسسین اینها، افکار و کتاب‌هایشان و رجال معروف‌شان از مسائل اساسی است. بنابراین امروزه این بحث باید مورد توجه قرار بگیرد چه در...