آیا آیه لا اکراه فی الدین دلالت بر عدم اجبار در فروع دین مانند حجاب، نماز و ... دارد؟

آیا آیه لا اکراه فی الدین دلالت بر عدم اجبار در فروع دین مانند حجاب، نماز و ... دارد؟

پاسخ:
خیر  شان نزول آیه در مورد جایی است که شخصی بنام ابوحصین دو فرزند داشت که بخاطر سفر های تجاری از مکه به شامات با افراد مسیحی آشنا شده بودند و مسیحی شدند. پدر این دو فرزند احساس بدی داشت که دو فرزند او جهنمی شدند. لذا آمد پیش پیامبر، آیه نازل شد لا اکراه فی الدین قد تبین الرشد من الغی.... به این معنا که دین اکراهی و زوری نیست و راه هدایت و گمراهی روشن است.... 
یا
در شان نزول این آمده بعضی از فرزندان انصار یهودی شدند و بعد از پیمان‌شکنی بنی النضیر، پیامبر دستور تبعید آنان را داد، بعضی پدران بدنبال زوری مسلمان کردن فرزندان بودند که |آیه نازل شد که دین اکراهی نیست.
بعضی دیگر شان نزول های دیگر را بیان کردند که نشان می‌دهد مراد از اکراهی نبودن دین، همان زوری مسلمان شدن است که آیه می‌فرماید اکراهی نیست ولکن راه هدایت و گمراهی روشن است.
لذا آیه درصدد بیان اجبار یا عدم اجبار در فروع دین نیست بلکه مراد آیه اصل اسلام است که زوری و اکراهی نمی‌شود
نکته دیگر این است که آیه از لفظ اکراه استفاده کرده است و از لفظ اجبار استفاده نکرده است. چرا که اکراه به امور قلبی اشاره داره ولی اجبار این گونه نیست. مثلا اجبار در جایی است که اگر کسی را دست و پا ببندند و او را داخل آب بندازند، در واقع او مجبور شده است که داخل آب بیفتد و او از خود هیچ گونه اختیاری ندارد اما اکراه  درجایی است که اگر کسی را تهدید کنند که اگر داخل آب نرود، کشته خواهد شد؛ درواقع او مکره شده است هرچند با اختیار خود  داخل آب رود.
در این آیه لفظ اکراه آمده و دین را اکراهی نمی‌داند و این نشان می‌دهد دین یک امر قلبی است و علامه طباطبایی در تفسیر المیزان دین را بمعنای اعتقاد بکار برده است. با توجه به این نکته آیه در صدد بیان این نکته است که اصلا در امور قلبی و اعتقادی، اکراه معنا ندارد و محال است کسی را مجبور کرد چراکه اجبار در این امور راه ندارد.
لذا در نتیجه می‌توان گفت این آیه در صدد عدم نفی اجبار در فروع دین نیست.