درس تفسیر موضوعی ۳ (انسان در قرآن)
معرفی درس
نام درس: تفسیر موضوعی ۳ (انسان در قرآن)
تعداد واحد: ۲
پیش‌نیاز: تفسیر موضوعی ۲ (نبوت)
اهداف درس
۱. آشنایی با دیدگاه قرآن کریم درباره حقیقت و ماهیت انسان
۲. بررسی ابعاد وجودی، استعدادها و مسئولیت‌های انسان از منظر قرآن
۳. تحلیل جایگاه انسان در نظام آفرینش
۴. پاسخ به شبهات پیرامون انسان‌شناسی قرآنی
۵. توانایی استخراج و تحلیل آیات مرتبط با انسان در قرآن
سرفصل‌ها و مباحث اصلی
۱. کلیات انسان‌شناسی قرآنی
تعریف انسان از دیدگاه قرآن
تفاوت انسان با سایر مخلوقات
جایگاه انسان در نظام هستی
۲. آفرینش انسان
مراحل آفرینش انسان در قرآن
هدف از خلقت انسان
کرامت ذاتی انسان
۳. ابعاد وجودی انسان
بعد مادی و روحانی انسان
عقل، قلب و فطرت
قوا و غرایز انسانی
۴. استعدادها و ظرفیت‌های انسان
استعداد رشد و تعالی
آزادی و اختیار
مسئولیت‌پذیری و تکلیف
۵. انسان و رابطه با خدا
عبودیت و بندگی
نقش ایمان و عمل صالح
تأثیر تقوا و طهارت نفس
۶. انسان و جامعه
مسئولیت اجتماعی انسان
حقوق و وظایف متقابل
نقش انسان در اصلاح و فساد جامعه
۷. انسان و سرنوشت
مرگ و حیات پس از مرگ
حسابرسی و پاداش و کیفر
مفهوم سعادت و شقاوت در قرآن
۸. شبهات پیرامون انسان در قرآن و پاسخ‌ها
جبر و اختیار
تفاوت انسان با حیوان
مسئله برتری انسان‌ها (تقوا، علم، نژاد و ...)
۹. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
جایگاه انسان در نگاه قرآنی
راه‌های تعالی و سقوط انسان
مسئولیت‌های فردی و اجتماعی انسان
منابع پیشنهادی
۱. تفسیر المیزان، علامه طباطبایی
۲. تفسیر نمونه، آیت‌الله مکارم شیرازی
۳. انسان از دیدگاه قرآن، شهید مطهری
۴. انسان‌شناسی در قرآن، آیت‌الله مصباح یزدی
۵. قرآن کریم
روش تدریس و ارزشیابی
تدریس به صورت موضوعی و تحلیلی
بحث و گفت‌وگو پیرامون آیات منتخب
ارائه تحقیق یا مقاله کوتاه
آزمون کتبی پایان ترم