عنوان درس: تاريخ امويان
مقدار ساعت درس: 32
نوع درس: نظری
پيش‌نياز: تاريخ خلفاء
هدف: بررسی ظهور و سقوط امویان و حکومت¬های مهم این دوره، همراه با تبیین مواضع و نقش ائمه
سرفصل¬ها
کلیات: ضرورت، اهمیت و منابع
امویان
- نسب
- در عصر جاهلی
- در عصر نبوی، عصر خلفاء نخستین و عصر علوی
برآمدن امويان (زمينه‌ها، علل و چگونگي)
دوره¬های امویان
- سفياني (تبدیل نظام خلافت به سلطنت، حاکمان، مهم¬ترین فتوح، مهم¬ترین اقدامات، مقابله با اسلام و ولایت و افول سفیانیان)
- دوره مرواني(حاکمان، مهم¬ترین فتوح، مهم¬ترین اقدامات، مقابله با تشیع و ولایت و افول مروانیان)
ساختار دولت اموي
- اداري، قضايي، اقتصادي (بيت‌المال، خراج، جزيه، غنايم و زکات) نظامی و روابط خارجی
مواضع و نقش ائمهدر برابر خلافت اموی
- تبیین عدم مشروعیت بنی امیه و تبیین مشروعیت ولایت الهی
- ایفای نقش فرهنگی
- جهاد و امر به معروف و نهی از منکر
قيام‌های ضد اموی
- عاشورا، حرّة واقم، توّابين، مختار، خوارج، عبدالرحمان‌بن‌اشعث، زيديه و ...
فرهنگ و تمدن اسلامی در عصر اموی
- علوم، ادبیات، موسیقی و معماري
- تأسیس مراکز علمی و فرهنگی، آغاز نهضت ترجمه کتب یونان، ترویج اندیشه جبر، ارجاء و شعوبی¬گری و جعل حدیث
سقوط امويان
- زمینه¬ها، اسباب و پیامدها
شيوه ارزشيابي
فعاليت کلاسي تحقيق آزمون کتبي
3 2 15
روش تدريس: تلفيقي
ابزار و امکانات: وايت برد، پاور پوينت
منابع
متن آموزشي:
دولت امويان؛ سهيل طقوش؛ ترجمة حجت¬الله جودکي؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1389.
منبع اصلی:
موسوعة التاريخ الاسلامي؛ محمدهادي يوسفي غروي؛ قم: مجمع الفکرالاسلامي، 1429ق.
منبع فرعی:
1. تحليل نيم قرن سياست‌های تبليغی امويان در شام؛ فهيمه فرهمندپور؛ تهران: امير کبير، 1378.
2. محاضرات التاريخ الامم الاسلامية: الدولة الاموية؛ محمد خضری؛ بيروت: دارالمعرفة،1420ق.
3. الدولة العربية الاسلامية في العصر الاموي؛ لبيد ابراهيم احمد و ... ؛ بغداد: وزارة التعليم العالي و البحث العلمي،۱۴۱۲.
4. موسوعة تاريخ العرب: العصر الاموي و العباسي و الفاطمي؛ عبدالمنعم هاشمي؛ بيروت: دار و مکتبه الهلال، ۲۰۰۶ م.
5. حضارة العرب في العصر الاموي؛ حسين حاج حسن؛ بيروت: الموسسة الجامعية للدراسات و النشر ،۱۴۱۴
6. تاريخ تحليلي اسلام؛ سيدجعفر شهيدي؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهي، 1390.