سر فصل عنوان درس: روش های تفسیری فریقین

عنوان درس: روش های تفسیری فریقین
مقدار ساعت درس: 32 ساعت
نوع درس: نظری
پیش نیاز: ندارد
هدف: شناخت و بررسی مقایس های مبانی، قواعد، رو شهاو گرای شهای تفسیری
فریق ن ی، همراه با معرفی مه مترین تفاسیر مذاهب اسلامی
سرفص لها:
1. کلیات )مفاهیم، اهمیت و ضرورت بحث، پیشینه، منابع(
2. مباحث مقدماتی:
2.1 . مفهو مشناسی اصطلاحات تفسیری چون: مبانی، اصول، قواعد، روش،
گرایش، تفسیر عصری؛
2.2 . چیستی تفسیر و تفاوت آن با فراتفسیر؛
2.3 . ضرورت تفسیر از نگاه فریق ن ی؛
2.4 . تار خ یچه تفسیر نگاری در فریق ن ی.
3. مبانی تفسیری مذاهب اسلامی:
3.1 . مبانی صدوری و دلالی؛
3.2 . مبانی مشترک و م خ �تص؛
3.3 . مبانی عام و خاص؛
3.4 . مبانی روشی و گرایشی؛
3.5 . مبانی فقهی و کلامی.
4. قواعد تفسیری فریق ن ی:
4.1 . صحت قرائت؛
234
کلیات، برنامه درسی و سرفصل دروس رشت هها و گرای شهای تخصصی
حوزه دانشی «کلام، ادیان، مذاهب و فرق » )جلد دوم(
4.2 . مفاهیم کلمات در زمان نزول؛
4.3 . قواعد ادبیات عرب؛
4.4 . قراین و شواهد؛
4.5 . مبنا بودن علم و علمی؛
4.6 . انواع دلالتها؛
4.7 . توجه به بطون مستند با روایات صحیح و پرهیز از ذکر بطون غیر مستند.
5. روشها)مناهج( تفسیری فریق ن ی:
5.1 . از جهت منابع )تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به عقل، تفسیر قرآن به
روایات، تفسیر قرآن به رای(؛
5.2 . از جهت شکل )ترتیبی، موضوعی، تنزیلی(.
6. گرای شهای تفسیری فریق ن ی )گرایش صوفیانه و عرفانى، گرایش كلامى،
گرایش ادبى، گرایش علمى، گرایش اجتماعى، گرایش فلسفى(
7. مصدر تفسیری نزد فریق ن ی:
7.1 . جایگاه پیامبرصلی الله علیه و آله در تفسیر از نگاه فریق ن ی؛
7.2 . جایگاه اهل بیت علیهم السلام در تفسیر از نگاه فریق ن ی؛
7.3 . جایگاه صحابه در تفسیر از نگاه فریق ن ی.
8. مه مترین کتب تفسیری فریق ن ی

روش تدریس: عمومی
ابزار و امكانات: مرسوم
م ن ت آموزشی: ندارد
235
رشتۀ مذاهب اسلامی )سطح سه(
منبع اصلی:
1. التفسیر و المفسرون، محمدهادی معرفت، ج لامعه الرضویه للعلوم الاسلامیه، ۱۴۱۸ق.
2. تفسیر فریق ن ی، تاریخ، مبانی، اصول، منابع، عبدالکریم بهجت پور، آثار نفیس،
1392 ش.
3. قواعد التفسیر لدی الفریق ن ی، فاکر میبدی، محمد، تهران، مرکز التحقیقات
والدراسات العلمیة التابع للمجمع العالمی للتقریب ب ن ی المذاهب، چاپ اول، 1428 ق.
4. اصول التفسیر وقواعده، خالد عبدالرحمن العک، بیروت، دارالنفائس، چاپ سوم،
1414 ق.
5. اصول التفسیر وقواعده، خالد عبدالرحمن العک، بیروت، دارالنفائس، چاپ سوم،
1414 ق.
6. القواعد الحسان لتفسیر القرآن، السعدی، عبدالرحمان بن ناصر، عربستان، دارابن
ا ج لوزیة، چاپ اول، 1413 ق.
7. المبادی العامه لتفسیر القرآن الکریم، محمد حس ن ی علی الصغیر، بیروت، دار المورخ
العربی، 1420 ق.
منبع فرعی:
1. التفسیر و المفسرون، محمدحس ن ی ذهبی، دارالاحیاء، بیروت، ب یتا.
2. نقد منهج التفسیر و المفسرین المقارن، سالم الصفار البغدادی، دارالهادی، بیروت،
۱۴۲۰ق.
3. مکاتب تفسیری، علی اکبر بابایی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم،
1391 ش.
4. مبانی و رو شهای تفسیری، محمدکاظم شاکر، مرکز ب ن ی المللی ترجمه و نشر
المصطفی، چاپ سوم، 1393 ش.
5. مبانی تفسیر قرآن، سید رضا مؤدب، قم، انتشارات دانشگاه قم، چاپ دوم، 1390 ش.
236
کلیات، برنامه درسی و سرفصل دروس رشت هها و گرای شهای تخصصی
حوزه دانشی «کلام، ادیان، مذاهب و فرق » )جلد دوم(
6. روش تفسیر قرآن، محمود رجبی، قم، پژوهشکده حوزه و دانشکاه، 1383 ش.
7. رو شهای تفسیر، سید رضا مودب، دانشگاه قم و سمت، چاپ چهارم، 1394 ش.
8. تفسیر تطبیقی، فتح الله ج نار زادگان، مرکز ب ن ی المللی ترجمه و نشر المصطفی،
چاپ دوم، 1390 ش.
9. مبانی و رو شهای تفسیری، عباسعلی عمید ز ج نانی، سازمان چاپ و انتشارت، چاپ
ششم، 1387 ش.
10 . بیان )در علوم و مسائل کلی قرآن(، آیت الله سید ابوالقاسم خوئی، طبع و نشر، چاپ
یکم، 1382 ش.
11 . البرهان فی علوم القرآن، بدر الدین محمد زرکشی، ناشر دارالمعرفه، چاپ اول،
1410 ق.
12 . التأویل فی التفسیر ب ن ی المعتزله و السنه، سعید شنوقه، مکتبة الازهریه للتراث، 2005 م.
13 . قواعد التفسیر، عثمان السبت، قاهره، دار ابن عفان، 1421 ق.