سر فصل عنوان درس: نقد مبانی فکری سلفیه و وهابیت

عنوان درس:
نقد مبانی فکری سلفیه و وهابیت
مقدار ساعت درس: 32 ساعت
نوع درس: نظری
پیش نیاز: ندارد
هدف: تحلیل و ارزیابی انتقادی مبانی روش شناختی سلفیه و وهابیت در دین پژوهی مانند:
نسبت عقل و نقل، حقیقت و م ج �از، نفی تأویل و همچن ن ی عقائد بنیادین و اساسی وهابیت مانند
توحید و شرک
سرفص لها:
1. کلیات: )مفاهیم، ضرورت و اهمیت، پیشینه و منابع(
2. رو ششناسی فهم عقاید از نگاه سلفی گری و وهابیت و نقد آن:
2.1 . رو ششناسی نقلی )تقدم نقل بر عقل، تاکید بر ظواهر الفاظ، نفی تاویل،
حقیقت وم ج �از، محکم و متشابه، حجیت خبر واحد در عقاید، مفهوم عدالت
در رجال و...(؛
2.2 . رو ششناسی عقلی )نفی حجیت عقل به عنوان منبع مستقل شرعی، نفی
م ج �ردات غیر جسمانی، نقد منطق و فلسفه، نفی شهود و عرفان و...(؛
2.3 . رو ششناسی تار خ یی )منابع تار خ یی، اعتبار سنجی گزار ههای تار خ یی،
حل تعارضات تار خ یی و...(.
3. مبانی اعتقادی وهابیت در اهم مسائل و نقد آن:
3.1 . توحید و شرک:
3.1.1 . چیستی و مفهو مشناسی توحید و شرک از دیدگاه وهابیت؛
3.1.2 . اقسام توحید و تقریرها و ادله م خ �تلف در خصوص اقسام آن و نقد تقسیم
بندی وهابیت از دیدگاه اهل سنت و امامیه:
335
رشتۀ امامت؛ «اما مشناسی » )سطح چهار(
3.1.2.1 . توحید ربوبی؛
3.1.2.2 . توحید الوهی؛
3.1.2.3 . توحید اسماء و صفات.
3.1.3 . ادله وهابیت در خصوص توحید )اقسام سه گانه( و نقد آن از دیدگاه
اهل سنت و امامیه:
3.1.3.1 . ادله قرآنی وهابیت در خصوص توحید )اقسام سه گانه(؛
3.1.3.2 . شواهد روایی و سنت.
3.2 . ایمان و کفر:
3.2.1 . مقدمه: مفهو مشناسی ایمان، اسلام، عمل و کفر از دیدگاه قرآن و
روایات؛
3.2.2 . ایمان و کفر از دیدگاه وهابیت و نقد آن از دیدگاه اهل سنت و امامیه:
3.2.2.1 . رابطه ایمان و اسلام؛
3.2.2.2 . رابطه ایمان و عمل؛
3.2.2.3 . مراتب اسلام و ایمان؛
3.2.2.4 . اقسام کفر و تکفیر؛
3.2.2.5 . معیار و موجبات کفر و موانع تکفیر.
3.3 . سنت و بدعت:
3.3.1 . چیستی و مفهو مشناسی بدعت و نقد آن:
3.3.1.1 . بررسی لغوی و اصطلاحی سنت و بدعت؛
3.3.1.2 . رابطه بدعت با مصالح مرسله و استحسان؛
3.3.1.3 . رابطه سنت با سنت ترکیه و ترک؛
3.3.1.4 . رابطه بدعت با شرک و کفر.
3.3.2 . اقسام بدعت:
3.3.2.1 . بررسی بدعت حقیقی و چیستی آن؛
336
کلیات، برنامه درسی و سرفصل دروس رشت هها و گرای شهای تخصصی
حوزه دانشی «کلام، ادیان، مذاهب و فرق » )جلد دوم(
3.3.2.2 . بررسی بدعت اضافی و چیستی آن.
3.3.3 . گستره بدعت:
3.3.3.1 . بدعت در امور عادی و تقریات م خ �تلف در این خصوص؛
3.3.3.2 . بدعت در امور عبادی.
3.3.4 . بررسی و تحلیل شروط و معیارهای بدعت از دیدگاه وهابیت و نقد آن؛
3.3.5 . بررسی رابطه بدعت با اجتهادات صحابی؛
3.3.6 . بررسی ادله وهابیت در خصوص سنت ترکیه و نقد آن از دیدگاه اهل
سنت و امامیه.
3.4 . زندگی پس از مرگ؛
3.5 . تکفیر.
شیوه ارزشیابی:
فعالیت کلاسی تحقیق آزمون کتبی سمینار
---- 12 ---- 8
روش تدریس: مرسوم
ابزار وامکانات: عمومی
م ن ت آموزشی: ندارد
منبع اصلی:
1. الوهابیة و التوحید، علی کورانی، دار الهدی، 1385 ش.
2. الوهابیون تاریخ ما أهمله التاریخ، لویس دوکورانسی، ریاض الریس، 2003 .
3. السلفیة الوهابیة أفکارها الأساسیة و جذورها التار خ ییة، حسن بن علی السقاف، دار
المیزان، ب یتا.
4. الوهابیه فی المیزان، آیت الله جعفر سبحانی، دارالصدیق الأکبر، بیروت، 1427 .
5. مبانی فکری سلفیه، مهدی فرمانیان، رهپویان اندیشه، 1397 .
337
رشتۀ امامت؛ «اما مشناسی » )سطح چهار(
منبع فرعی:
1. شرح حدیث النزول، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(،
المكتب الإسلامی، بیروت، 1397 ق.
2. مقدمه فی اصول التفسیر، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(،
دار مکتبة الحیا ة، ب یتا.
3. منهاج السنة النبویه فی نقض کلام الشیعة و القدریة، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم
بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(، دارابن حزم، قاهرة، 1430 .
4. م ج �موعه الرسائل و المسائل، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن
تیمیه(، دار الکتب العلمیة، 1421 ق.
5. الفرقان ب ن ی أولیاء الرحمن و أولیاء الشیطان، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه
حرانی )ابن تیمیه(، مطابع الریاض، 1375 ق.
6. بیان الفرقة الناجیة، ابراهیم بن سلیمان قطیفی بحرانی، دار الملاک، 1420 ق.
7. درء تعارض العقل والنقل، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(،
دارالکتب العلمیة، بیروت، 2009 .
8. ابطال قول الفلاسفة باثبات ا ج لواهر العقلیة، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه
حرانی )ابن تیمیه(، بی نا، ب یتا.
9. التوسل والوسیلة، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(، مركز
التراث للبرم ج �یات، 2013 م.
10 . الرسالة الحمویة، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی )ابن تیمیه(، دارالکتب
الاسلامیه، 1419 ق.
11 . الردالأقوم على ما فی فصوص الحكم، تقی الدین احمدبن عبدالحلیم بن تیمیه
حرانی)ابن تیمیه(، المطبعه السنه المحمدیه، 1368 ق.