بسم الله الرحمن الرحیم
رساله علمی سطح ۳
عنوان: سیره سیاسی پیامبر اکرم صلی الله علیه واله با محوریت بیعت و شورا از منظر مفسّران و پاسخ به شبهات مربوطه
استاد راهنما محمد فلاحی قمی
استاد مشاور: اسماعیل غفاری قمی
محقق سعید حاجی علی
سال دفاع: ۱۳۹۸
چکیده
این تحقیق با عنوان سیره سیاسی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله با محوریت بیعت و شورا از منظر مفسران و پاسخ به شبهات مربوطه به روش تحلیلی - توصیفی و از طریق جمع آوری اطلاعات از اسناد نوشتاری و نرم افزارهای علمی نگاشته شده و هدف از نگارش آن بررسی سیره سیاسی پیامبر صلی الله علیه و آله با محوریت بیعت و شورا از منظر مفسران و پاسخ به شبهات مربوطه میباشد.
بیعت و شورا دو مفهوم از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی - اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجتهای هر گروه، گویای نهادینه بودن باور به بیعت و مشورت در میان آنهاست در میان عالمان شیعه این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومین علیهم السلام نتیجه نصب الهی است و نه بیعت. این پایان نامه ضمن بررسی موارد بیعت و شورا در کلام مفسران شیعه و اهل تسنن اثبات می کند که نصب امام و جانشین پیامبر صلّی الله علیه و آله و همچنین وضع احکام الهی از طریق بیعت و شورا جایز نمیباشد و با رجوع به سیره پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در موارد بیعتها از بیعت عشیره تا بیعت غدیر و موارد مشورتها از مشورت در جنگ و مشورت در چگونگی اجرای احكام الهي ثابت می کند که پیامبر صلّی الله علیه و آله برای انتخاب جانشین خود متمسک به بیعت و شورا نشده است و بیعت غدیر برای بیعت بر همکاری و تبعیت بوده است نه برای انتخاب و نصب.
واژگان کلیدی: سیره سیاسی، پیامبر، بیعت، شورا شبهات شورا شبهات بیعت
فهرست
فصل اول کلیات و مفاهیم
گفتار اول کلیات
۱-۱ بیان مسأله و تعیین قلمرو آن
٢ - ١. سؤالات تحقیق
۱-۲-۱. سؤال اصلی
۱-۲-۲. سؤالات فرعی
۱-۲-۳. سؤالات فرعی تر
3ـ1. فرضیه تحقیق
4ـ1. اهداف و فوائد تحقیق
۵ - ۱ . پیشینه تحقیق
٦ - ١ کاربرد نتایج تحقیق
7ـ1. ضرورت تحقیق
گفتار دوم: مفاهیم
۱ . سیره در لغت و اصطلاح
۲ . سیاسی در لغت و اصطلاح
3. پیامبر در لغت و اصطلاح
٤ . محوریت در لغت و اصطلاح
5. بیعت در لغت و اصطلاح
6. شوری در لغت و اصطلاح
7. مفسر در لغت و اصطلاح
8. شبهه در لغت و اصطلاح
فصل دوم سیره سیاسی پیامبر صلی الله علیه و آله با محوریت بیعت از منظر مفسران ۱۷۰
گفتار اول: موارد بیعت
۱-۱ بیعت برای حق ثابت شده
٢ - ١. بیعت برای ایجاد حق حکومت برای حاکم
گفتار دوم شرایط بیعت
الف) شرائط بیعت گیرنده
ب) شرایط بیعت کننده.
اول) قصد قربت
دوم) استطاعت
سوم و چهارم) بلوغ و عقل
گفتار سوم: بیعتهای پیامبر صلّى الله علیه و آله
اول: بیعت عشیره
دوم: بیعت رضوان
سوم: بیعت ز زنان
چهارم: بیعت غدیر
پنجم: بیعت عقبه اول
ششم: بیعت عقبه دوم
هفتم: بیعت با جنیان
هشتم: بیعت با مردان در فتح مکه .
گفتار چهارم: آثار و پیام بیعتهای پیامبر صلی الله علیه و آله
١-٤. آثار بیعتهای پیامبر صلّی الله علیه و آله .
اول: جلوگیری از اختلاط حق و باطل
دوم: نشان دادن حقانیت دین اسلام
سوم: ترس قریش و دشمنان از مسلمانان و تن دادن آنها به صلح حدیبیه
چهارم: هدایت نفوس
پنجم: آمادگی نیروها و سنجیدن افکار و وفاداری آنها
ششم: مصونیت جامعه اسلامی از اختلاف
هفتم: مأیوس کردن کفار
هشتم: گسترش اسلام در مدینه
نهم: ایجاد یک حامی قوی در مدینه
٢-٤ پیام بیعتهای پیامبر صلى الله علیه و آله
اول: ممکن نبودن تماس فرد مصلح در ابتداء با همه جامعه
دوم: تقدم هدایت فرد بر جامعه
سوم: عدم استثناء اقربين در دعوت دینی
چهارم: اهتمام به شأن أقربين.
پنجم: وظیفه زن در جامعه اسلامی
گفتار: پنجم پاسخ به شبهات مربوط به بیعت های پیامبر صلی الله علیه و آله
شبهه اول: رضایت دائمی خداوند از خلیفه دوم
پاسخ به شبهه
شبهه دوم: احتجاج نکردن امام علی علیه السّلام به بیعت غدیر
پاسخ به شبهه
شبهه سوم: اليوم آیه سوم مائده درباره ابلاغ خوردنی حلال و حرام پاسخ به شبهه
جمع بندی
فصل سوم: سیره سیاسی پیامبر صلی الله علیه و آله با محوریت شورا از منظر مفسران
گفتار اول: موارد مشورت
الف: مشورت در جنگ و مقابله با دشمن
ب: فقط در امور دنیوی
ج: در امور دین و دنیا
هـ: امر به مشورت برای اثر و فائدهی آن
و : طرز اجرای دستورات و نحوه پیاده کردن احکام الهی
۱-۱ امور جواز مشورت
۱-۲ موارد منع مشورت
گفتار دوم: شرائط مشاور
اول: علم
دوم: عقل
سوم: تدین و حر
چهارم: امانت
پنجم: صداقت
ششم: شجاعت
هفتم: دوستی
هشتم: سخاوت
نهم: صاحب نظر
دهم: دور اندیشی
یازدهم: خیرخواهی و دلسوزی
دوازدهم: حریص نبودن
سیزدهم: احمق نبودن
چهاردهم: صاحب تجربه
پانزدهم: پست و فرومایه نبودن
شانزدهم: زن نبودن
رد کلی بودن عدم مشورت با زنان
گفتار سوم: موارد مشورتهای پیامبر صلى الله علیه و آله
مشورت پیامبر صلی الله علیه و آله در جنگها
۳-۱-۱ جنگ بدر
۳-۱-۲ جنگ احد
٣-١-٣ جنگ خندق
٤-١-٣. جنگ بنی قریظه
۳-۱-۵ جنگ خیبر
۳-۲ مشورت پیامبر صلی الله علیه و آله درباره اسراء
رد مشورت نقل شده درباره اسراء
۳-۳ مشورت در اجرای احکام الهی
۳-۳-۱ مشورت در تعیین مقدار صدقه مربوط به آیه نجوی
۳-۳-۲ مشورت در چگونگی اعلان وقت نماز
۳-۳-۳ مشورت در ابلاغ ولایت امام علی علیه السلام در غدیر
٤-٣-٣. مشورت در ماجرای حرکت برای عمره در جریان صلح حدیبیه
۳-۳-۵ مشورت برای تعیین کارگزار
٤ - ٣ مشورت درباره عایشه در داستان افک
رد مشورت پیامبر صلى الله عليه و آله درباره عایشه در داستان افک
گفتارچهارم: آثار مشورتهای پیامبر صلّى الله عليه و آله
اول: فراهم کردن پذیرش همگانی
دوم: آموزش به دیگران
سوم: تأمین همکاری و مشارکت عمومی
چهارم: امتحان اصحاب
پنجم: پرورش نیروی فکر و اندیشه در اصحاب
ششم: رسیدن به موفقیت
هفتم: دوری از حسد و ملامت دیگران
گفتار پنجم: پاسخ به شبهات مربوط به مشورتهای پیامبر صلی الله علیه و آله
شبهه اول: عدم صلاحیت زنان برای مشورت
پاسخ به شبهه
شبهه دوم: فضیلت ابوبکر
پاسخ به شبهه
شبهه سوم: دستور الهی بر بی اعتنایی پیامبر صلی الله علیه و آله بر نظر اصحاب
پاسخ به شبهه
جمع بندی
نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع
