موضوع: تاریخ‌گذاری و نقد گزارش‌های منابع اهل‌سنّت درباره مشرک بودن پیامبر(ص) پیش از بعثت
نویسندگان
سیدمهدی قاضوی
دانش‌پژوه سطح چهار تاریخ موسسه آموزش عالی ائمه اطهار(ع)، قم
سیدمحمد قاضوی دکتری فلسفه اسلامی، گروه فلسفه و کلام، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم
چکیده
یکی از روش‌های ارزیابی گزارش‌های تاریخی که امروزه بیشتر به آن توجه میشود، روش تاریخ‌گذاری روایات براساس روش حلقۀ مشترک است. این روش که توسط شاخت ابداع شد، توسط یُنبُل توسعه یافت. دراین روش براساس کهن‌ترین منبع، تحلیل سندی، تحلیل سندی ـ متنی، خاستگاه شکل‌گیری و بازنشر آن روایت را نشان می‌دهد. این پژوهش در صدد این است که اخبار مشرک بودن پیامبر پیش از بعثت که در جوامع روایی اهل‌سنّت مشهود است را ارزیابی کند و این پژوهش، علاوه براینکه به‌صورت سندی و دلالی ارزیابی می‌کند، با روش تاریخ‌گذاری روایات نیز مورد بازنگری قرار می‌دهد. یافتههای پژوهش حاکی از این است که در سندهای یک روایت، فردی وجود دارد که در سلسله سند راویان یک حدیث مشترک است و حتّی می‌توان نقطۀ آغاز سندهای یک روایت را به یک راوی نسبت داد و آن حلقۀ مشترک اسناد حدیث بواسطۀ انگیزه‌های مادی، سیاسی، عقیدتی، نسبت فامیلی و... روایاتی به‌منظور پایین آوردن مقام پیامبر جعل کند. در پژوهش حاضر افرادی مانند عثمان بن ابی‌شیبه، سفیان ثوری، موسی بن عقبه، عبدالله بن عمر، زید بن عمرو در اسناد روایات وجود دارند که به‌جهت حضور در دستگاه حکومت، گرایش‌های فکری، تمایلات مادّی و معنوی و نسبت فامیلی با صاحبان قدرت، این احتمال تقویت میشود که جعل این روایات با انگیزۀ تقویت جایگاه برخی از صحابه صورت پذیرفته باشد.
برای دریافت اصل مقاله وارد لینک شوید.
