موضوع: مفهوم عبادت از منظر شاه ولی الله دهلوی و محمد بن عبدالوهاب
نویسنده
علی ملاموسی میبدی
دکترای مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران و استاد تخصصی حوزه فرق و مذاهب حوزه علمیه قم
چکیده
محمد بن عبدالوهاب با فهم نادرستی که از مفهوم عبادت اخذ کرده، مرزهای توحید و شرک را تغییر داده و همین امر ضرورت بررسی این مفهوم را مضاعف کرده است. شاه ولی الله دهلوی از شخصیت¬های بارز هندوستان است که از پيشوايان فکری بسیاری از گرایش¬های فکری آنجا همچون دیوبندیه، بریلویه و اهل حدیث به شمار میرود. وي در بیان مفهوم عبادت، قیودی را ضروری دانسته است که نشانگر عمق اختلاف فکری او با تفکر محمد بن عبدالوهاب پيشواي فکری وهابیت است. بیان دیدگاه او در این مسئله، میتواند کمک شایانی در جهت مقابله با وهابیگری در آن مناطق کند. دهلوی برخلاف محمد بن عبدالوهاب، صرف غایت تعظیم و تذلّل را در بیان مفهوم عبادت کافی ندانسته و معتقد است که باید نیت و اعتقاد در پیدایش مفهوم عبادت لحاظ گردد و اعمالی چون سجده، دعا و ... زمانی عبادی خوانده مي‌شود که همراه با نیت تقرب و اعتقاد الوهیت و ربوبیت باشد. در این نوشتار سعی شده است که آثار دهلوی و محمد بن عبدالوهاب مرتبط با مسئله مورد مطالعه قرار گرفته، و با مقایسه دیدگاه هر دو تقابل فکری این دو پيشواي فکری در مفهوم کلیدی و بنیادی همچون عبادت مورد ارزیابی قرار گیرد.
برای دریافت اصل مقاله وارد لینک شوید.
