جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی:
مهارتهای تحصیلی در دوره کارشناسی در رشته‌های علوم انسانی (ویرایش اول) بخش اول: مهارتهای آموزشی اشاره: یکی از مشکلات عمده دانشجویان ایرانی در دوره‌های تکمیلی، مهارت‌هایی است که باید در دوره کارشناسی توسط آنها کسب می‌شده، اما به دست نیامده است. به این ترتیب، دانشجویان بدون اینکه در برخی مهارتهای مهم پیشرفت داشته باشند، به مقاطع بالاتر می‌روند و در آنجا با ضعف‌های خود در این مهارت‌ها مواجه می‌شوند. جبران این مهارت‌ها نیز در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا دشوار خواهد بود. در این سلسله نوشتارها، سه گونه مهارت آموزشی، پژوهشی و فنی که باید توسط دانشجویان دوره کارشناسی در رشته‌های علوم انسانی کسب شود را معرفی می‌کنم. مهارتهای آموزشی:
1. در نظر گرفتن تحصیل به عنوان یک اولویت اساسی، جدی بودن در این مسیر و باور به این حقیقت که این دوره پایه تمامی برنامه‌های تحصیلی در آینده خواهد بود. 2. طی کردن دوره کارشناسی در کوتاه‌ترین زمان و بالاترین نمره ممکن (پرهیز از طولانی کردن این دوره با مشغولیت به برنامه‌های جانبی و موازی و یا بی‌توجهی به کسب معدل بالا) 3. بهبود مهارتهای زبانی خصوصاً در زمینه زبان فارسی و زبان انگلیسی و یک زبان دیگر که با علائق پژوهشی و موقعیت‌های آتی مرتبط است. 4. مطالعه آثار اصلی و منبع در رشته تحصیلی (این منابع ممکن است به زبان فارسی و یا غیر فارسی باشد). 5. مطالعه آثار به صورت برنامه مطالعاتی در قالب‌های مشخص (نه پراکنده خوانی، تا آنجا که ممکن است بر اساس برنامه‌های مطالعاتی در آن زمینه که در دانشگاه‌های برتر جهان تدریس میشود). 6. مطالعه آثار به صورتی که با موضوع بحث درگیر شود؛ به این معنا که متون به صورت انتقادی خوانده شوند (مناسب است درباره هر متن یک پاراگراف شامل خلاصه یا نقد آن نگاشته شود). 7. تعیین تدریجی برخی زمینه‌های علمی به عنوان زمینه‌های علاقه و مطالعه بیشتر و به تدریج محدود کردن دایره علائق و مطالعه در زمینه‌های انتخاب شده. 8. شناسائی استادان فعال، برجسته و پژوهشگر در زمینه‌های مورد علاقه در دانشگاه‌های کشور و جهان و سپس برقراری ارتباط با آنها. بهترین راه برقراری ارتباط با استادان، مطالعه آثار آنها و ارائه نظرات و ملاحظات خود نسبت به آن آثار، به آن استادان و نویسندگان است. تعامل با این استادان باید به صورتی باشد که در وقت احتیاج، برای او توصیه‌نامه بنویسند و توانائی‌های علمی و پژوهشی او را تضمین کنند. بدیهی است که ارتباط با استادان داخلی و خارجی می‌باید هدفمند، محترمانه و دقیق باشد و نباید از ابتدا با بیان قصد «اخذ پذیرش» یا استفاده از آنها باشد. بلکه این امر می‌باید به صورت طبیعی و بعد از ارتباط چند ساله صورت بگیرد. 9. شرکت جدی، مستمر و با انگیزه در جلسات سخنرانی، دوره‌های کوتاه مدت و یا کارگاه‌های علمی که در داخل کشور یا به صورت اینترنتی توسط دانشگاهها و مراکز پژوهشی خارجی برگزار میشود. در قسمت‌های بعدی مهارتهای فنی و پژوهشی مورد اشاره قرار خواهد گرفت.
مهارتهای تحصیلی در دوره کارشناسی در رشته های علوم انسانی (ویرایش اول) بخش دوم: مهارتهای فنی اشاره: یکی از مشکلات عمده دانشجویان ایرانی در دوره‌های تکمیلی، مهارت‌هایی است که باید در دوره کارشناسی توسط دانشجویان کسب می‌شده، اما به دست نیامده است. به این ترتیب، دانشجویان بدون اینکه در برخی مهارتهای مهم پیش داشته باشند، به مقاطع بالاتر می‌روند و در آنجا با ضعف‌های خود در این مهارت‌ها مواجه می‌شوند. در این سلسله نوشتارها، سه گونه مهارت آموزشی، پژوهشی و فنی که باید توسط دانشجویان دوره کارشناسی کسب شود را معرفی می‌کنم. 1. اندیشیدن انتقادی / آکادمیک را بیاموزد و یاد بگیرد چگونه به زبان دانشگاهیان سخن بگوید، بنویسد و پژوهش کند؛ این مهارت کلیدی با مطالعه آثار آکادمیک، اندیشیدن درباره ماهیت روش علمی دانشگاهی و همنشینی با دانشگهیان برجسته حاصل میشود؛ 2. تایپ سریع به زبان فارسی و انگلیسی را بیاموزد و در آن کارآزموده شود؛ 3. نرم‌افزارهای مناسب برای پژوهش در رشته‌های علوم انسانی مانند ورد، وان‌نوت و امثال آن را بیاموزد؛ 4. مهارت یادداشت‌برداری و چکیده‌نویسی از آنچه مطالعه می‌کند را در خود تقویت کند و یک آرشیو ترجیحاً دیجیتال از خوانده‌ها، یادداشت‌ها و کتاب‌های خود داشته باشد؛ 5. تعامل، همنشینی، ارتباط و مکاتبه هدفمند و صحیح با استادان و فعالان پژوهشی را بیاموزد و عملاً آنها را به کار ببرد؛ 6. در شبکه‌های اجتماعی دانشگاهی – علمی مانند وب‌‌سایت آکادمیا و نیز شماری از میلینگ لیستهای آکادمیک عضو شود و رویدادهای علمی را پیگیری کند؛ 7. زبان انگلیسی را از حیث خواندن، سخن گفتن و نیز نوشتن دانشگاهی از ترم اول به صورت جدی شروع کند؛ 8. برنامه‌ای جدی برای آمادگی برای شرکت در آزمون‌های بین‌المللی زبان انگلیسی (تافل یا آیلتس) و احیاناً آزمون‌های دیگری مانند GRE داشته باشد و تا قبل از پایان دوره کارشناسی در یکی از آنها شرکت کند. 9. مهارت نگارش آکادمیک، ابتدائاً نگارش به زبان فارسی معیار و دانشگاهی را در خود تقویت کند. در قسمت بعدی مهارت پژوهشی مورد اشاره قرار خواهد گرفت.
مهارتهای تحصیلی در دوره کارشناسی در رشته های علوم انسانی (ویرایش اول) بخش سوم: مهارتهای پژوهشی اشاره: یکی از مشکلات عمده دانشجویان ایرانی در دوره‌های تکمیلی، مهارت‌هایی است که باید در دوره کارشناسی توسط دانشجویان کسب می‌شده، اما به دست نیامده است. به این ترتیب، دانشجویان بدون اینکه در برخی مهارتهای مهم پیش داشته باشند، به مقاطع بالاتر می‌روند و در آنجا با ضعف‌های خود در این مهارت‌ها مواجه می‌شوند. در این سلسله نوشتارها، سه گونه مهارت آموزشی، پژوهشی و فنی که باید توسط دانشجویان دوره کارشناسی کسب شود را معرفی می‌کنم. 1. یک یا چند پژوهشگر جوان و تقریباً هم‌نسل خود که در زمینه‌های دانشگاهی به راستی دارای موفقیت هستند را شناسائی نماید و به صورت نظام‌مند با آنها در ارتباط باشد. ارتباط نظام‌مند به معنای دیدارهای منظم، گفتگو درباره آینده دانشگاهی، تلاش برای انجام پروژه‌های پژوهشی مشترک، نظرخواهی درباره مسیر پژوهشی و پژوهش‌های فعلی خود و تقاضای راهنمائی از آنهاست. 2. آثار برجسته علمی در زمینه خود را یکبار به قصد الگو گیری از آنها و شبیه‌سازی خود به آنها مطالعه کند و سعی کند در پژوهش‌هایش اصول اصلی حاکم بر آنها را به کار ببندد. 3. تکالیف درسی و پژوهش‌هایی که باید برای درس‌های خود انجام دهد را با جدیت به انجام برساند و در نظر داشته باشد که آنها را با استانداردهایی تهیه کند که در آینده بتواند آنها را به انتشار برساند. 4. در زمینه‌های پژوهشی خود متمرکز شود و از سال سوم برای شرکت در کنفرانس‌های دانشجوئی چکیده بفرستد؛ یا اینکه به عنوان دستیار پژوهشگری که در سال‌های بالاتر قرار دارد در چنین کنفرانس‌هایی شرکت کند. 5. برای شرکت در مدرسه‌های تابستانی و زمستانی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ایران و جهان اقدام کند. 6. نتیجه مطالعات یا یادداشت‌های خود از آثار علمی را به صورتی که واجد یک شکل پژوهشی باشد منظم کند. به عبارت دیگر، در چند زمینه پژوهشی، یادداشت‌های پژوهشی به هم‌پیوسته‌ای فراهم آورد. این یادداشت‌ها می‌تواند در سال‌های آینده در قالب انگیزه‌نامه (Statement of Purpose) و یا طرح‌نامه (Proposal) برای اقدام به تحصیل در سال‌های آتی مورد استفاده قرار بگیرد. 7. در ژورنال‌های دانشجویی و یا برخی وب‌سایت‌های علمی-دانشگاهی داخل و یا خارج از کشور، مقاله یا یادداشت علمی بنویسد.
منبع
#مهارتهای_تحصیلی کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی https://t.me/peymaneshaghi110