گزارش نشست علمی ارائه و نقد مقاله «اقدامات امسلمه درحمایت و دفاع از اهلبیت»
به مناسبت هفته پژوهش دومین جلسه از سلسله نشست های ارائه و نقد مقالات دانش پژوهان مؤسسه آموزش عالی ائمه اطهار علیهم السلام با عنوان «اقدامات امسلمه درحمایت و دفاع از اهلبیت» یکی از مقالات مستخرج از کلان پروژه «بازپژوهی شخصیت ام سلمه در تاریخ اسلام» برگزار شد. این مقاله با ارائه مهدی رضوانی مجد دانش پژوه سطح 2 کلام و نقد مقاله توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد سلطانی دکترای تاریخ اسلام از دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام و دبیر علمی جلسه حجت الاسلام و المسلمین محمد افشاری دانش آموخته سطح 4 تاریخ و سیره پیامبر اعظم (صلوات الله علیه و اله) روز چهار شنبه 15 آذرماه ساعت 14 در موسسه آموزش عالی ائمه اطهار (علیهم السلام)، مدرس 2 برگزار شد.
این جلسه با تلاوت قرآن توسط ارائه دهنده آغاز شد و با مقدمه دبیر علمی و تشکر از طلاب و نویسنده و ناقد مقاله شروع کردند. نویسنده مقاله در مورد توضیح مقاله خود گفت:
امسلمه یکی از شخصیت های ممتاز تاریخ اسلام بوده و در طول زندگی در کنار پیامبر اکرم ص و سالهای پس از رحلت آن حضرت در وقایع مختلف نقش آفرینی داشته است. حضور او در کنار رسول خدا ص، در فهم مواضع پیامبراکرم ص در موضوعات مختلف بسیار حائز اهمیت است که یکی از مهمترین آنها مواضع او نسبت به اهلبیت ع است.
نویسنده در مورد سؤال و نتیجه پژوهش گفت:
سؤال این پژوهش این است که اقدامات امسلمه نسبت به اهل بیت ع در این باره چه بود؟ آیا امسلمه در میراث حدیثی خود به جایگاه و فضایل اهلبیت ع پرداخته است؟ ما در این پژوهش در تلاش بودیم تا با استفاده از منابع کتابخانهای و روش توصیفی تحلیلی پس از تبیین شخصیت والای امسلمه، اقدامات و مواضع ایشان در دفاع از اهلبیت را مورد واکاوی قرار داده تا مسلمانان ایشان را به عنوان الگوی خود قرار داده و وظایفشان را نسبت به اهلبیت ع انجام دهند.
نتایج این پژوهش نشان می دهد امسلمه هم در زمان حیات و هم پس از رحلت رسول خدا ص مانند سقیفه، جنگ جمل و واقعه عاشورا همواره مواضع و اقدامات مثبتی نسبت به اهلبیت آن حضرت داشته است. منقولات امسلمه نیز مملوّ از بیان فضائل و مناقب و تبیین جایگاه اهلبیت ع است.
بعد از اتمام توضیحات نویسنده، ناقد مقاله دکتر سلطانی ضمن تشکر از نویسنده، به نکاتی در مورد نقد مقاله اشاره کرد:
- مگر زنان پیامبر معصومند که تا مسلمانان او را به عنوان الگوی خود قرار داده... در واقع هدف مقاله میتواند این باشد که مواضع مختلف صحابه را ترسیم کند با تاکید بر اینکه شیعه و سنی قبول دارند هم بر صحابی بودن و هم همسری پیامبر را.
- نتایج قدری مبهم است : مواضع و اقدامات مثبتی داشته....
- آیا در این رخدادها بوده؟ پس از رحلت رسول خدا ص نیز تمام وقایع مهم تاریخ اسلام مانند سقیفه ، جنگ جمل و واقعه عاشورا را از نزدیک درک کرد و در این وقایع نقش آفرینی داشت
- موارد پیشینه را هم میتوان ارجاع درون متنی داد: مانند اثر فهیمه فهیمی نژاد منتشر شده در نشریه شماره 15بانوان شیعه در سال 1387 ش میباشد......
- منابع عربی کم رنگ است و باید پررنگ شود.
- تحلیلها هم باید قدری روشنتر شود که چیستند و از کجا آمده اند. مثلا بر اساس روابط قبیلگی، کنش ها و واکنش ها، تاثیرات و تاثرات و اگر اینچنین نمی کرد چه می شد؟ و ...
- برخی جملات باید آوردنش با احتیاط و توضیح باشد: جوینی از علمای اهل سنت می¬گوید: «زنی را سراغ ندارم که پیشنهادی داده باشد و پیشنهاد او مورد توجه قرار گرفته باشد مگر امسلمه.»
در پایان جلسه دبیر علمی از نویسنده و ناقد و معاونت پژوهش استاد رضایی برای برگزاری این جلسات تشکر کرد.