عنوان درس:
حدی ثشناسی تطبیقی 1
مقدار ساعت درس: 32 ساعت
نوع درس: نظری
پیش نیاز: ندارد
هدف: شناخت و بررسی مقایس های تاریخ حدیث و منابع حدیثی فریق ن ی و میزان اعتبار
آ نها
سرفص لها:
1. کلیات: )مفاهیم، اهمیت و ضرورت بحث، پیشینه و منابع(
2. شناخت منابع حدیثی شیعه )تاریخ و اعتبارسنجی(:
2.1 . خ نست ن ی مرحله تدوین حدیث؛
2.2 . تدوین اصول اربعمأة؛
2.3 . تدوین جوامع اولیه: کافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار؛
2.4 . تدوین جوامع ثانویه: بحار، وسائل الشیعة، وافی؛ عوالم العلوم؛
2.5 . دوره رکود علم حدیث؛
2.6 . دوره احیاء علم حدیث.
3. شناخت منابع حدیثی اهل سنت )تاریخ و اعتبارسنجی(:
3.1 . دوره منع حدیث؛
3.2 . انواع کتب حدیثی؛
3.3 . متون اولیه حدیثی نظیر: موطأ، مسند احمد؛
3.4 . تدوین صحاح ستة؛
3.5 . دوره تکمیل جوامع روایی )مستدرک، س ن ن دارقطنی و...(؛
3.6 . دوره بازنگری منابع حدیثی در قرن اخیر )مانند: کتب البانی(؛
242
کلیات، برنامه درسی و سرفصل دروس رشت هها و گرای شهای تخصصی
حوزه دانشی «کلام، ادیان، مذاهب و فرق » )جلد دوم(
3.7 . دوره توسعه علوم حدیثی نظیر: مصطلح الحدیث، فقه الحدیث و... ؛
3.8 . آشنایی با منابع حدیثی تطبیقی: )مانند: سلسله روایات مشترک، المعارف
الاسلامیة، درر التاج و...(.
روش تدریس: عمومی
ابزار و امکانات: مرسوم
م ن ت آموزشی: ندارد
منبع اصلی:
1. تدریب الراوی، عبدالرحمن بن ابی بكر سیوطی، دار الفکر بیروت، چاپ یکم،
2014 م.
2. الكفایة فی علم الروایة، ابوبکر احمد بن علی بن ثابت )خطیب بغدادی(، دائرة
المعارف العثمانیة، حیدر آباد، 1357 ق.
3. اصول الحدیث واحکامه، آیت الله جعفر سبحانی، مؤسسه امام صادق علیه السلام،
چاپ نهم، 1393 ش.
4. جوامع حدیثی شیعه، هادی حجت، سمت، تهران، 1386 ش.
5. علم الدرایه تطبیقی، سید رضا مؤدب، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، 1392 ش.
6. علوم الحدیث و مصطلحه: عرض و دراسه، صبحی الصالح، قم: الرضی، ۱۳۶۳.
7. الرعایه فی علم الدرایه، زین الدین علی بن احمد ا ج لبعی العاملی، اشراف محمود
المرعشی، اخراج و تعلیق و تحقیق عبدالحس ن ی محمدعلی بقال، قم: مکتبه آیه الله المرعشی
النجفی الکبری، 1408 ق.
243
رشتۀ مذاهب اسلامی )سطح سه(
8. نزهة النظر فی شرح خ نبة الفكر فی مصطلح أهل الأثر، احمد بن علی ابن حجر
عسقلانی، محقق عبدالکریم فضیلی، بیروت، المکتبة العصریة، چاپ اول، 1430 ق.
9. قواعد التحدیث من فنون مصطلح الحدیث، جمال الدین قاسمی، محقق: محمد
جعفر بیطار، بیروت، دارالنفائس، چاپ چهارم، 1427 ق.
منبع فرعی:
1. دانش حدیث، مدرسان دانشکده علوم حدیث، جمال، چاپ پنجم، 1395 ش.
2. الحدیث و المحدثون، محمد ابوزهره، دار الفکر العربی، 1378 ق.
3. قواعد الحدیث، محی الدین موسوی غریفی، مؤسسه سیدة المعصومهسلام الله علیها،
1429 ق.
4. تحریر علوم الحدیث، عبدالله بن یوسف جریع، مؤسسة الریان، بیروت، 1389 ق.
5. معرفه الحدیث، محمدباقر بهبودی، وزارت فرهنگ، مرکز انتشارات علمی و
فرهنگی، 1362 ش.
6. الوجیزة فی علم الدرایة، محمد بن حس ن ی شیخ بهایی، چاپ اول، 1398 ق.
7. الرواشح السماویة فی شرح الأحادیث الإمامیة، محمد باقر بن محمد میرداماد، منشورات
مكتبه آیة الله العظمى المرعشی النجفی قم المقدسة، 1405 ق.
8. علوم الحدیث، ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمن الشهرزوری، تحقیق و شارح نورالدین
عتر، دمشق: دارالفکر، 1404 ق.
9. آشنایی با علوم حدیث، علی نصیری، مرکز مدیریت حوزه علمیة قم، 1395 ش.
10 . سیری در صحیح ن ی: بررسی دو کتاب مهم و ملاک اهل سنت: صحیح خ باری و
صحیح مسلم، محمدصادق ج نمی، قم: مؤسسه بوستان کتاب )مرکز چاپ و نشر دفتر
تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم(، ۱۳۸۶.
11 . اصول الحدیث، عبدالهادی الفضلی، بیروت، مرکز الغدیر للدرسات و النشر و التوزیع،
1432 ق.
244
کلیات، برنامه درسی و سرفصل دروس رشت هها و گرای شهای تخصصی
حوزه دانشی «کلام، ادیان، مذاهب و فرق » )جلد دوم(
12 . مبانی شناخت حدیث از دیدگاه فریق ن ی، سیدمحمدکاظم طباطبایی، مؤسسه
فرهنگی دار الحدیث، چاپ دوم، 1396 .
13 . السنة فی الشریعة الإسلامیة، سید محمدتقی طباطبائی حکیم، تهران، بنیاد بعثت،
۱۴۰۲ق.
14 . دراسات فی الحدیث و المحدث ن ی، هاشم معروف حسنی، بیروت، دارالتعارف، 1984 م.
15 . تدوین الحدیث، محمدعلی مهدوی راد، اشرف علی الترجمه ریاض الاخرس، بیروت،
دارالهادی، 1427 ق.
16 . قواعد الحدیث، محی الدین الموسوی الغریفی، قم، مکتبه المفید، ]بی تا[.
17 . منهج النقد فی علوم الحدیث، نورالدین عتر، بیروت، دمشق، دارالفکر المعاصر،
دارالفکر، 1416 ق.
18 . نظریه السنه فی الفکر الامامی الشیعی، التکون و الصیروره، حب الله حیدر، بیروت:
الانتشارالعربی، ۱۳۸۵، 2006 م.