موضوع: واگرایی و همگرایی باورهای اعتقادی و کلامی امامیّه و خوارج در عصر حضور معصومان (ع)
نویسندگان
محمدمهدی مطهری
دانش‌آموختۀ سطح سه حوزه‌ی علمیۀ قم و پژوهشگر تاریخ کلام بنیاد فرهنگ جعفری
سید حسن طالقانی
استادیار پژوهشگاه قرآن و حدیث و عضو پیوسته انجمن کلام اسلامی حوزه
چکیده
امامیّه و خوارج از نخستین گروه‌ها و جریان‌های فکری در سدۀ نخست...
موضوع: بررسی مقارنه‌ای دیدگاه مفسران و فقیهان امامیّه و اهل‌سنّت در تفسیر آیۀ 187سورۀ بقره
نویسندگان
سیدجعفر صادقی فدکی
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
رضا مهدیان فر
دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
قرآن کریم در آیۀ 187 بقره، مقاربت با همسران و حدوث جنابت را در شب‌های ماه رمضان بر مکلّفان مباح شمرده است؛ اما در اینکه بقای بر...
موضوع: كنش‌گري خلفاي نخستين در ترويج گفتمان برتري قريش، با تكيه بر متون كهن فريقين
نویسنده
ابراهیم رضائی کلیری
حوزه علمیه قم . دانش‌پژوه سطح 4 شیعه شناسی مرکز تخصصی شیعه شناسی حضرت آیت الله مکارم شیرازی
چکیده
قریش در دوران جاهلیت از جایگاه ویژه¬ای در میان قبایل عرب برخوردار بود. مخالفت گسترده و طولانی مدت قریش با دعوت پیامبر اکرم حتی پس از گسترش اسلام در عصر نبوی، مایۀ فروکاهی این جایگاه شد، اما به...
موضوع: مفهوم عبادت از منظر شاه ولی الله دهلوی و محمد بن عبدالوهاب
نویسنده
علی ملاموسی میبدی
دکترای مدرسی معارف اسلامی دانشگاه تهران و استاد تخصصی حوزه فرق و مذاهب حوزه علمیه قم
چکیده
محمد بن عبدالوهاب با فهم نادرستی که از مفهوم عبادت اخذ کرده، مرزهای توحید و شرک را تغییر داده و همین امر ضرورت بررسی این مفهوم را مضاعف کرده است. شاه ولی الله دهلوی از شخصیت¬های بارز هندوستان است که از پيشوايان فکری بسیاری...
موضوع: نقش شیخ طوسی در تکامل اصول فقه شیعه و تعامل با فقه اهل‌سنت
نویسندگان
مهدی یوسفی
دانش‌پژوه سطح 4 شیعه‌شناسی مرکز تخصصی شیعه شناسی حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی
مهدی فرمانیان
استاد تمام دانشگاه ادیان و مذاهب
چکیده
یکی از ارکان کلیدی اجتهاد شیعی، علم اصول فقه است که قوانین و ضوابط کلی به¬دست آوردن حکم مسائل فقهی از منابع آن را تشریح می...
موضوع: بررسی تحلیلی ادلۀ بطلان نکاح معاطاتی در فقه امامیه و مذاهب أربعۀ اهل‌سنت
نویسنده
مصطفی شاکری گرکانی
دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی
چکیده
نکاح معاطاتی به معنای قصد انشاء نکاح بدون کاربست الفاظ مخصوصی است که از جانب شارع مقدس در جهت ایجاد رابطۀ زوجیت وارد شده است. با بررسی آثار فقهای امامیه و اهل‌سنت مشخص می‌شود که در نظر آنها انشاء لفظی در عقد نکاح امری ضروری...
موضوع : رابطۀ مهدویت‌باوری، نظریۀ جهاد ابتدائی، و تشکیل گروه‌های جهادی در فرق اسلامی
نویسندگان
سيدمحمدعلی حجازی مدرس سطوح عالی و مراکز تخصصی
محسن رفعت
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه(س)
چکیده
یکی از چالش‌های جهان اسلام در دوران معاصر وجود گروه‌های جهادی و تکفیری است که تأثیر فراوانی در تخریب چهرۀ اسلام در عرصۀ بین‌الملل و ایجاد...
موضوع: تحلیل کاربردهای عرف در تفسیر قرآن از منظر قرآن‌پژوهان فریقین
نویسندگان
محمدرضا حقیقت سمنانی ، حسین علوی مهر
چکیده
قرآن پژوهان فریقین از عرف در فهم و تفسیر قرآن بهره گرفته‌‌اند؛ اما به‌صورت مستقل و به‌تفصیل در آثار خود به کاربردهای عرف در انواع آیات نپرداخته‌اند. هدف این تحقیق استخراج این کاربردها از میان مباحث تفسیری فریقین است. این پژوهش با روش توصيفی ـ تحلیلی به بررسی این مسئله پرداخته و اهم...
موضوع: رويكرد به علم كلام از منظر اهل سنت (پذيرش يا عدم پذيرش)
نویسندگان
محمد معینی‌فر ، سیدمحمد یزدانی
چکیده
اقبال و ادبار به علم کلام از دیرباز در میان دانشمندان سنی مذهب، منشأ اختلاف و درگیری بوده است. عده‌ای آن را کفر و زندقه و متکلمان را مرتد و گمراه، و گروه دیگر آن را اشرف علوم دانسته و گفته‌‌اند یادگیری و آموزش این علم، پسندیده و در مواردی حتی ضروری و لازم است. از آنجاییکه...
موضوع: نقد، ارزیابی و تحلیل موضوع علم کلام با تأکید بر دیدگاه تفتازانی در کتاب شرح المقاصد
نویسندگان
بهمن محمدی ، محمدعلی لیالی
چکیده
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی متکلمان دست‌یابی به موضوع علم کلام بوده است. پیش‌فرض متکلمان و نیز تفتازانی در کتاب شرح المقاصد ـ مانند بیشتر عالمان و دانشمندان که وجود موضوع را برای علوم ضروری دانسته‌اندـ محوریت علم کلام بر مدار تعیین موضوعی واحد و یا در نهایت متعدد بوده...